[3 februari 2019]

van Wilpattu naar Jaffna

Vandaag verlaten we Wilpattu om naar het uiterste noorden van Sri Lanka te gaan. We gaan een paar dagen naar Jaffna dat op het Jaffna schiereiland ligt. Dit gedeelte is heel anders dan de rest van Sri Lanka. De meerderheid van de Sri Lankezen zijn Singhalezen die voornamelijk boeddhistisch zijn. Op Jaffna wonen de Tamils die voor het merendeel hindoe zijn. Historisch gezien is Jaffna altijd een stad geweest waar veel om gestreden is. In 1619, tijdens de inname van het Jaffna schiereiland, maakten de Portugezen er een koloniale haven van, om hem daarna aan de Nederlanders te verliezen die hem op hun beurt in 1796 aan de Engelsen moesten afstaan. In 1986, tijdens de burgeroorlog hebben de LLTE (Tamil Tijgers) de stad bezet en in 1987 heeft de IPKF (Indian Peace Keeping Force) de stad korte tijd in beslag genomen. Vanaf 1989 was de stad weer in handen van de LLTE, totdat het Sri Lankaanse leger de stad in 1995 weer onder controle kreeg.

We hebben een lange rit van 300 km voor de boeg en stoppen op verschillende interessante plaatsen. Onderweg blijven we geregeld bebouwing zien, met tussendoor vooral uitgestrekte rijstvelden en stukken bos. De rijst is klaar om geoogst te worden, wat ze hier machinaal doen. Grote kuddes koeien worden over de weg naar de geoogste rijstvelden gebracht om daar te smikkelen van de overgebleven rijststengels.

Vrouwen in Kilinochchi

Tempel in Kilinochchi

Olifantenpas

Bij de olifantenpas – een smalle verbinding tussen het Jaffna schiereiland en het vasteland – houden we een langere stop. Daar is een herdenkingsplaats voor een dappere held uit de burgeroorlog. De Tamils – hier consequent aangeduid met ‘de rebellen’ – waren met een als tank omgebouwde bulldozer onderweg om de legereenheid van het Sri Lankaanse leger op te blazen. Om te voorkomen dat de mannen uit de tank zouden vluchten, waren ze aan de tank vastgeketend. De oorlogsheld heeft in zijn eentje de tank weten te stoppen door hem met granaten te bekogelen. Nu is er op de herdenkingsplaats niet alleen een standbeeld van hem, maar een complete fotogalerij en een video over het hele gebeuren, die speciaal voor ons in het Engels wordt afgespeeld. Bij een kraampje kan je bloemoffers in een kokosnoot kopen om het beeld van de held te eren en veel mensen doen dat. Natuurlijk maakt het verhaal van de burgeroorlog en alle gevolgen die we daarvan hier zien, indruk op ons, maar je ziet hier hoe het bij de mensen leeft en dat maakt eigenlijk meer indruk.

Herdenkingsplaats op de Olifantenpas

Sporen van de burgeroorlog

De sporen van de langdurige burgeroorlog zijn hier overal te zien. In steden staan tot ruïne vervallen huizen naast grote nieuwe gebouwen. Zowel overheid als particulieren zijn hard bezig met herstel. De weg die volledig onbegaanbaar was, is nu in prima conditie en ook de spoorlijn die vrijwel evenwijdig aan de weg loopt is weer hersteld. Ze zijn ook bezig met de aanleg van een waterleiding, maar die bestaat nog uit afzonderlijke stukken niet met elkaar verbonden buis.

De verwoeste oude bibliotheek aan de rand van Jaffna

[3 t/m 6 februari 2019]

De plaats Jaffna

Vanuit Wilpattu naar Jaffna verandert er onderweg iets. De Tamils zijn overwegend hindoe en het straatbeeld gaat steeds meer op India lijken. De Tamils hebben hun eigen taal die totaal verschillend is van het Singhalees. Singhalezen en Tamils communiceren dan ook met elkaar in het Engels. Als we door Jaffna lopen met alle kleurige mensen, de drukte en herrie op straat, het chaotische verkeer waar op hun dooie akkertje koeien tussen lopen en de Indiase muziek met de hoge stemmetjes die klinken alsof ze te snel afgespeeld worden, wanen we ons in India.

Het fort in Jaffna is in 1619 door de Portugezen gebouwd, maar in de tweede helft van de 17e eeuw door de Nederlanders herbouwd en uitgebreid om de handelsactiviteiten van de VOC te waarborgen. Het fort heeft de vorm van een vijfhoek met dikke muren opgetrokken uit grote brokken lokaal gevonden koraal en stevige bastions op de hoekpunten en is omgeven door een slotgracht. Het fort was in goede staat tot de burgeroorlog uitbrak en het fort zwaar getroffen werd. De hervormde kerk (Groote kerk) uit 1706 bestaat nog slechts uit grote brokken steen. De Nederlandse regering heeft toegezegd een groot deel van de restauratie financieel op zich te nemen daar het belangrijk Nederlands erfgoed is. Volgens ons kan je de kerk beter nieuw bouwen, restauratie lijkt ons onbegonnen werk.

Visser in de ondiepe baai bij Jaffna

Allerlei soorten gedroogde vis

Verkoop op kleine schaal

Ruïne van de Groote Kerk in het fort van Jaffna

Winkelier met wierookschaal

[3 t/m 6 februari 2019]

Point Pedro

Vanuit Jaffna maken we een uitstapje naar Point Pedro, de meest noordelijke punt van het eiland. Bij Sakkotai Cape is een monument om het punt te markeren dat pas een jaar geleden geopend is. Omdat het een feestdag is (onafhankelijkheidsdag), zijn ook veel Sri Lankanen hier een dagje uit. De mensen zijn hier uitermate vriendelijk, maken snel een praatje dat al gauw blijft steken bij waar je vandaan komt en je naam en iedereen wil weten wat we van Sri Lanka vinden. Grappig genoeg willen mensen herhaaldelijk met ons op de foto, terwijl we toch niet de enige toeristen zijn hier.

Point Pedro

Nullar Kandaswamy tempel

Op de terugweg van Point Pedro bezoeken we aan de rand van Jaffna de beroemde en prachtige Nullar Kandaswamy tempel, die je helaas van binnen niet mag fotograferen. Natuurlijk zijn de schoenen al vervangen door de tempelsokken, maar dat is hier nog niet genoeg. Rik mag alleen met ontbloot bovenlijf de tempel in. Gek genoeg geldt dat voorschrift niet voor vrouwen. De dienstdoende hindoekoster verzoekt het Rik heel vriendelijk en net als het overhemd uit is, komt hij opnieuw op ons af om even vriendelijk te vertellen dat de tempel gaat sluiten.

Nullar Kandaswamy tempel

De Nullar Kandaswamy tempel gaat sluiten

KKS

Na de lunch staat Kéké-es op het programma. J. heeft het daar al steeds over en we hebben geen idee wat ons te wachten staat. We denken dat Kéké-es staat voor de plaats Kankesanturai (KKS) en dat klopt, maar wat daar voor bijzonders is, geen idee. De ontknoping volgt als J. in KKS bij de vuurtoren stopt en zegt ‘finish’. Het is inderdaad een mooie vuurtoren. Leuk is dat hier bij alle monumenten staat wie het onthuld heeft, wie er nog meer bij aanwezig waren, wat hun eventuele (militaire) rang was en op uitnodiging van wie ze er waren. Ook winkeltjes willen soms groter lijken dan ze zijn. In Keerimalai zien we een klein winkeltje met de geweldige titel ‘Palluttamai All Purpose Cooperative Corporation Ltd’.

Vuurtoren van Kankesanturai