[27-7-2012]

Vandaag gaan we naar de zoutmijn van Wieliczka. Het is een van de oudste mijnen ter wereld die, onafgebroken vanaf de 13e eeuw, nog steeds in werking is. Tegenwoordig wordt het zout vooral teruggewonnen uit het water dat door de mijn stroomt en onderweg veel zout oplost. De zoutwinning is niet alleen economisch interessant, maar het water dat de mijn verlaat is zo verzadigd met zout dat het dodelijk zou zijn voor al het leven in de omgeving. Met een gids dalen we tot 100 meter diep in de zoutmijn af en via die ondergrondse route komen we door een ongelooflijke wereld van gangen en kamers van zout en zalen met beelden van Copernicus, Goethe – Goethe was niet alleen schrijver, maar ook minister van landbouw – en andere beroemdheden in zout. De H. Kinga Kapel op een diepte van 101 meter is helemaal gebeeldhouwd in het zouthoudende gesteente. Alles is van zout: de kroonluchters zijn gemaakt van zoutkristallen en de beelden, de kansel en het altaar zijn van het grijze mijnzout gemaakt.

In de loop van de eeuwen is de zoutwinning steeds moderner geworden. In het begin ging alles handmatig, later werden sleeën gebruikt en nog weer later karretjes met metalen wielen die over rails reden. Vanwege het krassende en blaffende geluid dat de karretjes maakten werden ze 'honden' genoemd. Eind 19e eeuw zijn paarden ingezet om via een soort tredmolen het zout omhoog en het hout voor het stutten van de mijn naar beneden te brengen. De paarden werden eenmalig via de verticale schachten de mijn in getakeld en gingen daarna nooit meer omhoog. Volgens de gids werden ze in de mijn erg goed verzorgd. Het laatste paard is tien jaar geleden in de mijn overleden. Alle stutten in de mijn bestaan uit indrukwekkende houten constructies, soms wel tientallen meters hoog en bijna zonder uitzondering van dikke houten stammen gemaakt.

Aan het eind van de rondleiding komen we in een enorm grote en hoge zaal. Daar zijn twee records gebroken: de hoogste ballonvaart onder de grond en de langste bungy-jump onder de grond. In de hoge hal kunnen we met een lift naar boven om over de hal uit te kijken. Boven is een fototentoonstelling over secundaire zoutvorming. Dat hebben we zelf onderweg ook gezien: prachtig gevormde zoutkristallen die vanuit de vochtige lucht neerslaan op pijpen, leidingen en houten palen. Een bezoek aan de mijn is echt een aanrader.