[15-7-2012]

Foto: de menora in Babi Jar.

Op onze laatste dag in Kiev (14 juli zijn we naar Tsjernobyl geweest), gaan we als eerste naar Babi Jar. Babi Jar is de naam van een ravijn in Kiev. In 1941 werden daar door de nazi's meer dan 100.000 mensen – meest Joden – vermoord. Sommige bronnen vermelden zelfs 250.000 slachtoffers. In september 1941 werden de Joden gesommeerd zich in de stad te verzamelen, onder het voorwendsel dat ze zouden worden geherhuisvest. Bijna 34.000 Joden werden naar het ravijn ‘Babi Jar’ (= ravijn van oude vrouwen) gedreven. Het lag destijds net buiten de stad, naast de Joodse begraafplaats. Al hun bezittingen die ze niet konden dragen, moesten ze achterlaten. Ze werden hardhandig gedwongen zich te ontkleden en af te dalen in het ravijn waar ze door Duitsers met machinegeweren werden vermoord. Zo werden volgens de gegevens van de nazi's in twee dagen de 33.771 verzamelde Joden gedood. Een enkeling overleed niet, maar werd levend begraven of slaagde erin om zwaargewond onder de lijken vandaan te kruipen en een schuilplaats te zoeken. Er staan nu ter nagedachtenis aan alle gruwelijkheden een stenen menora (Joodse, zevenarmige kandelaar) en een beeldje ter herinnering aan de omgekomen kinderen. De vallei zelf ziet er nu groen en vriendelijk uit en zonder gedenktekens zou niemand vermoeden wat hier heeft plaatsgevonden.