Over Papoea
Om te benadrukken dat Papoea bij Indonesië hoort, vind je overal bij gebouwen en in dorpen Indonesische vlaggen, e.d. Deze zaken worden langs de wegen ook te koop aangeboden, zoals hier in Sorong.
Nieuw-Guinea is staatkundig gezien verdeeld over twee landen; het westelijk deel hoort bij Indonesië en omvat de provincies Papoea en West-Papoea en het oostelijk deel vormt het merendeel van Papoea-Nieuw-Guinea. Nieuw-Guinea is met een oppervlakte van 821.400 km2 na Groenland het grootste eiland ter wereld. In 2010 woonden er ongeveer tien miljoen mensen. West-Papoea (Indonesisch: Papua Barat) beslaat het Vogelkop-schiereiland en omliggende eilanden. De hoofdstad van West-Papoea is Manokwari en de provincie heeft ongeveer 800.000 inwoners, waarmee het een van de minst bevolkte Indonesische provincies is. Veel Papoea's willen liefst onafhankelijkheid voor de Indonesische provincies West-Papoea en Papoea.
Van 1607 tot 1949 maakte het gebied deel uit van Nederlands-Indië. Na de onafhankelijkheid van Indonesië werd het gebied een aparte Nederlandse kolonie onder de naam Nederlands-Nieuw-Guinea. In 1963 werd na een korte periode van bestuur van de Verenigde Naties onder de naam UNTEA, het bestuur overgedragen aan Indonesië, onder de voorwaarde dat er een volksraadpleging gehouden zou worden waarin de bevolking over een eigen toekomst zou kunnen besluiten. Die volksraadpleging heeft in 1969 plaatsgevonden, maar werd uitgevoerd in de vorm van verkiezingsraden waarbij de uitgekozen stemgerechtigden onder dwang voor bestuur onder Indonesië stemden. In 1963 veranderde president Soekarno de naam van het gebied in Irian Barat (Westelijk Nieuw-Guinea). President Soeharto veranderde de naam later in Irian Jaya, de naam die de provincie tot in 2000 zou behouden.
Direct na het aftreden van Soeharto in 1998 kwam in Papoea het verlangen naar onafhankelijkheid, Aspirasi Merdeka, weer naar boven en richtten maatschappelijke organisaties en kerken in Jayapura FORERI, (Forum Rekonsiliasi Rakyat Irian Jaya, het Forum voor de Verzoening van het Volk van Irian Jaya) op. Een van de taken van FORERI was het tot stand brengen van een dialoog tussen de Papoea's en de Indonesische regering. In januari 1999 verklaarde een team van 100 Papoea afgevaardigden, het Tim Seratus, unaniem tegenover president Habibie, dat de Papoea's onafhankelijk wilden worden.
Om acties van Papoea's voor onafhankelijkheid en de politieke mogelijkheden van Papoea's te bemoeilijken, besloot president Megawati Soekarnoputri onder druk van de Veiligheidsdienst en het leger, om per decreet in januari 2003 de provincie Papoea in drieën te verdelen: West-Irian Jaya, Midden-Irian Jaya en het oostelijke deel dat Papoea bleef heten. Uiteindelijk is, na massale protesten van de bevolking en een juridische procedure, alleen West-Irian Jaya (sinds 2007 omgedoopt tot West-Papoea) gevormd, als afsplitsing van de oorspronkelijke provincie Papoea. Sayant detail: in West-Papoea was of is BP actief in een miljardenproject voor aardgaswinning voor export naar China, terwijl in Midden-Irian Jaya Freeport-McMoran, de grootste goud- en kopermijn ter wereld exploiteert sinds 1967. De opdeling van de provincie Papoea, waarbij tegelijkertijd door een speciale wet meer politieke en economische controle van Jakarta naar Jayapura gaat, heeft duidelijk ook tot doel de controle op deze twee grote projecten door de centrale regering te handhaven en te versterken.
In 2017 werd een door 1,8 miljoen Papoea's ondertekende petitie aan de Verenigde Naties aangeboden waarin werd gevraagd een tweede referendum te laten houden over onafhankelijkheid van wat zij beschouwen als hun land. En dit keer een echt, niet door dat land gemanipuleerd referendum. De handtekeningen waren in het diepste geheim verzameld en het land uit gesmokkeld. Zelfbestuur is voor de Papoea’s heel belangrijk. Op langere termijn dreigen de Papoea's door immigratie van Indonesiërs een minderheid in eigen land te worden. Ze hadden hoge verwachtingen van ex-kolonisator Nederland toen het in 2018 lid van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties werd. Maar Nederland heeft niets gedaan. Los van het feit dat allerlei andere internationale conflicten de aandacht opeisten, is het maar de vraag of Nederland zich er echt voor in had willen zetten. Diverse internationale organisaties tonen zich ‘bezorgd over het grootschalig en aanhoudend geweld en de mensenrechtenschendingen’ en de ‘systematische marginalisatie, discriminatie, en het seksueel geweld tegen vrouwen en meisjes’. Schattingen van het aantal burgers dat vanaf de jaren '60 spoorloos ‘verdween’ variëren van 100.000 tot 500.000.
In de periode van het UNTEA-bestuur in 1963 kwam een groep van ongeveer 500 Papoea's met hun gezinnen naar Nederland. Het waren mannen die in Nederlandse overheidsdienst waren en daarom niet zonder risico's in Nieuw-Guinea konden blijven. Door vader en zoon Kaisiepo is de organisatie Papua Lobby opgericht. En hoewel beiden nu zijn overleden hebben zij vanuit Nederland gelobbyd in commissies van de VN voor de rechten van de Papoea's en andere inheemse volken.
Papoea omvat 21% van het Indonesische landoppervlak, en het omvat de grootste oppervlakten aan regenwoud buiten het Amazonebekken. Papoea bevat omvangrijke voorraden aan delfstoffen zoals nikkel, goud, koper, olie en gas en andere rijkdommen zoals tropisch hout en vis. Het regenwoud is bijzonder soortenrijk en naast veel buideldieren als possum, koeskoes en boomkangoeroe, vind je er de meest exotische vogels als paradijsvogels, kasuarissen, kroonduiven en nog veel meer.
