Als op een kaart icoontjes voorkomen, kun je meestal daarop klikken om enig houvast te krijgen over die plek op de kaart.

Soms bevat die informatie dan ook een link naar de betreffende webpagina.

[11-10-1996 Martil]

Over de grens is het gelijk anders. Het eerste wat opvalt is dat overal plastic ligt, verder zie je vage tentjes met mensen erbij, kamelen (eigenlijk dromedarissen, ze hebben één bult) en de plaatsjes zijn echt anders. Wit met blauwe huizen, geen enkele vorm van bestrating en overal handel op straat.

De eerste dagen in Marokko staan we op campings. De eerste camping in Martil (en dat gaat ook voor de andere gelden) stelt werkelijk niets voor, maar we zijn reuze blij met douches. De douches zijn kranen die op twee meter hoogte zitten, zodat je (als het meezit en er water is) onder de koud waterstraal kan staan.

Als we naar het dorp lopen spreekt Hassan van de camping ons aan: we hebben geluk, uitgerekend vandaag is er in de medina een Berbermarkt. Laten we nou net in de Lonely Planet gelezen hebben dat in elke stad verteld wordt dat je geluk hebt, want dat er uitgerekend vandaag een Berbermarkt is en dat ze dat elke dag doen! Desondanks bedanken we Hassan hartelijk voor zijn informatie.

[12-10-1996]

Route vandaag: Martil, Tetouan, Chefchaouen, Ouazzane, Fès; door Rifgebergte en Midden Atlas.

[12-10-1996, richting Fès]

Op het platteland zien we veel vrouwen in kleurige gewaden.
De Berbermannen dragen vaak bruine of wittige wollen gewaden met capuchon.

[12-10-1996, richting Fès]

Deze man en ezel zijn waarschijnlijk op weg naar een lokale markt. Zij zijn niet de enigen, want we komen er veel tegen.

[13-10-1996, Fès]

Vandaag hebben we in Fès de medina (oude stad) met de souk (markt) bekeken. De medina overtreft alles wat de Lonely Planet belooft. We zien de ververij, de leerlooierij, de koperwerkplaats enz. enz. De nauwe straatjes, waar voortdurend ezeltjes lopen met grote pakketten beladen (we zien er een met zeven, lege, kratten cola beladen), al de kleurrijke mensen en de piepkleine winkeltjes geven echt het gevoel dat je al ver van huis bent.

Gisteren afgesproken met gids Achmed dat hij ons groepje vandaag voor 120 dirhams zou rondleiden. Aan het eind van de trip (waarop niets aan te merken viel) stelde hij echter dat de gebruikelijke prijs echt 200 dirhams was. Het zal niet de laatste keer zijn dat er een 'misverstand' is over een afgesproken prijs. Vreemd genoeg, statistisch gezien, is dat dergelijke misverstanden altijd in ons nadeel zijn.

's Avonds worden we door een andere 'gids' naar de bushalte gebracht. Hij is ongeveer zeven jaar oud, spreekt Frans, Engels, Italiaans en Spaans en heeft de flair van een volleerde gids. Als het drukker wordt roept hij 'watch your money' en als de groep wat uit elkaar valt, stopt hij, leunt ontspannen tegen een paaltje en beveelt ons 'stay together'. Die redt het wel in zijn leven.

[13-10-1996, Fès]

Textielverkoper in een steegje in de souk. Let op het bord 'verboden voor ezels'.

[13-10-1996, Fès]

Grote rol koper als grondstof voor schalen e.d. Sommige werknemers lijken wat aan de jonge kant.

[13-10-1996, Fès]

Vanaf de daken zie je overal stenen kuipen voor het looien en verven van huiden.

[13-10-1996, Fès]

Elke plek in de binnenstad wordt benut: tussen de huizen staan de kuipen en op de platte daken liggen huiden te drogen.

[13-10-1996, Fès]

Lichtgekleurde huizen, huiden en kuipen; heuvels net buiten de stad.

[13-10-1996, Fès]

De gevlochten zonwering geeft een mooi patroon rond deze groep mannen, die waarschijnlijk beraadslagen hoe een paar zakken meel uit het karretje gehaald moeten worden.

[13-10-1999, Fès]

Door middel van smalle stegen wordt de zon zoveel mogelijk buitengesloten in de souk. Deze kruidenkraam ligt dan ook grotendeels in de schaduw.

[13-10-1999, Fès]

Enig daglicht zou hier geen luxe zijn, niet alleen voor de fotograaf, maar zeker ook voor de medewerkers.

[14-10-1996, stadspoort Fès]

In de buurt van de 'blauwe poort' gaan we met z'n vijven op de markt eten inslaan voor de komende twee dagen. Afdingen leer je snel! Voor twee kilo aardappels betalen we nog vijf dirham (fl 1,-); de wortels kosten ook vijf, maar als ik drie dirham bied, krijg ik ze gelijk. Ik heb dus te veel betaald! Ondertussen weet heel de markt dat er vijf gekken zijn, die veel te veel voor alles betalen. De aubergines starten op zeven, ik bied weer drie, vervolgens komt een concurrerende verkoper vertellen dat twee goed genoeg betaald is. Iedereen komt zich ermee bemoeien en de aubergine-handelaar die zijn winst terug ziet lopen, foetert zijn collega's uit. Met een vriendelijke handdruk maken we de handel af op drie dirham, dat verdient hij wel vind ik.

Aardappels, wortels, tomaten, paprika's en aubergines voor twintig man, voor zeker twee dagen voor vijftien dirham (fl 3,-). De paprika's koopt ons kleine gidsje van gisteren voor ons. Hij is opeens weer uit het niets opgedoken.