[5-8-2012]

Foto: station van Gdansk.

In Gdansk zelf is erg veel te zien. Al in een ver verleden leefde Gdansk van de visvangst en de handel in aangespoelde barnsteen. In de 12e en 13e eeuw was Gdansk in handen van Pommerse hertogen, maar begin 14e eeuw veroverden de Teutoonse ridders (de Orderidders) de stad. De stad kreeg stadsrechten en sloot zich al snel aan bij de Hanze. In 1454 bevrijdde Gdansk zich van de Teutoonse ridders en sloot zich aan bij de Poolse koning in ruil voor handelsprivileges. In de 16e en 17e eeuw groeide Gdansk vooral door de graanhandel uit tot een internationale metropool, bestuurd door rijke patriciërs, die meer gemeen hadden met de Amsterdamse zakenpartners dan met de Poolse edelen die moeite hadden hun gezag te handhaven. Eind 17e eeuw kwam Gdansk in verval door de Zweedse oorlogen. Later is Gdansk Pruisisch geweest en in 1919 kreeg het de status van vrijstaat onder toezicht van de Volkerenbond. Na de Tweede wereldoorlog kwam de stad toe aan Polen en stroomde de stad vol met Poolse immigranten. Het nieuwe Gdansk is opnieuw een belangrijke havenstad geworden en de stad waar de havenarbeiders het in 1980 waagden om de eerste vrije vakbond in de communistische wereld op te richten.

Veel van de historie is nu nog in de stad terug te vinden. De stad lijkt niet op andere Poolse steden die we gezien hebben, maar is duidelijk te herkennen als Hanzestad. Ook de relatie met Amsterdam is goed terug te vinden in de Amsterdams aandoende gevels in de binnenstad. Ook de grote pakhuizen langs het water doen aan Amsterdam denken. Wat Gdansk wel heeft en Amsterdam niet is de 15e eeuwse kraanpoort (Zuraw in het Pools). Een grote, hoge houten toren met bovenaan een opbouw die naar voren buigt. De toren heeft eeuwenlang een dubbelfunctie gehad: met de opbouw konden enorme vrachten uit de schepen worden gehesen, daarnaast was het een verdedigingspoort. Poorten heeft de stad genoeg: de gouden poort, de groene poort met vier bogen die niet groen is, de Hooglandpoort en verder poorten die de binnenstad met het water verbinden. Naast genoeg poorten heeft Gdansk vandaag ook genoeg toeristen. Foto's nemen zonder mensen lukt hier niet. Ook hadden we graag gezien dat ze wat minder eetstalletjes, souvenirstalletjes, luchtballonnenverkopers e.d. neer zouden zetten. Ze ontsieren de mooie straten en pleinen. Maar ja, ze luisteren niet altijd naar ons.