[3-7-2012]

Foto: de ingang naar de Catacomben bij Nerubayske.

De Catacomben van Odessa zijn een ruim tweeduizend kilometer lang ondergronds gangenstelsel. Er bestaan ongeveer honderdzestig uitgangen, die uitkomen in onder andere kelders of begraafplaatsen. De gangen zijn voornamelijk ontstaan door het afgraven van kalksteen. In de negentiende eeuw werden de meeste huizen gebouwd met het in de omgeving opgegraven kalksteen. De verlaten mijnen werden later gebruikt en vergroot door smokkelaars. Hierdoor ontstond een enorm doolhof van ondergrondse tunnels. Een klein percentage van de catacomben bestaat uit natuurlijke grotten of werd uitgegraven voor andere doelen zoals riolering. Ze zijn een niet ongevaarlijke toeristische attractie, omdat de catacomben niet geheel in kaart zijn gebracht en de tunnels onveilig zijn. In het verleden zijn er bezoekers de weg kwijt geraakt en overleden aan uitdroging. In de Tweede Wereldoorlog deden de catacomben dienst als schuilplaats voor groepen Sovjet partizanen. Nu is het gedeelte onder het ‘Museum van de Partisaanse Glorie’ in Nerubayske, 14 km van Odessa, opengesteld voor het publiek.

Via de VVV boeken we een tocht en we moeten om twee uur op het Soborna plein met de gigantische, recent herbouwde Preobrazhensky (Transfiguratie) Kathedraal zijn, waar we ons bij het standbeeld van Vorontsov opstellen. Om kwart over twee beginnen we toch te denken dat we vergeten zijn. Net op het moment dat een aardige mevrouw op een bankje komt vragen wat er aan de hand is, komt een dame in roze shirt en witte broek aanhollen. Of wij van de excursie zijn. Klopt. En of we Russisch spreken. Nee. Ze zegt iets over 40 minuten en 10 minuten, maar de conclusie is dat we nog 10 minuten moeten wachten en dat zij een taxi gaat regelen en weg is ze weer. Zouden wij de enige twee toeristen voor de catacomben zijn? Om kwart voor drie als we al ernstig aan het succes van de excursie beginnen te twijfelen, komt roze-wit van een heel andere kant aangerend. De taxi is er, nou ja, bijna dan. In het drukke verkeer doen we een keer of wat haasje over met de taxi, die steeds aan de andere kant van de weg rijdt dan waar wij inmiddels zijn. Uiteindelijk lukt het om de taxi aan onze kant te laten stoppen en in een oud en gammel barrel rijden we eindelijk weg naar de catacomben. Tot onze verbazing moeten we bij het station uitstappen. We worden vervolgens naar een minibusje gedirigeerd en daar zit een man of twaalf waarschijnlijk al een hele tijd op ons te wachten. Wij moeten op de achterste twee bankjes en dan vertrekken we eindelijk richting catacomben. We denken dat we een uiterst deskundige gids hebben. Vanaf het moment dat de bus start, begint ze in het Russisch uitleg te geven, houdt dat in de catacomben en de hele terugweg vol en stopt alleen even om adem te halen.

De excursie in de catacomben is geweldig. De ruimtes zijn ingericht met authentiek materiaal en we zien hoe er in oorlogstijd geleefd werd. We zien de keuken en de slaapplaatsen van stro op cement, een schooltje, het communicatiecentrum met een ouderwetse typemachine en foto's van Lenin en Marx, het ziekenhuisje en de oude wapens. De oefenplaats voor het schieten bestaat uit een namaaksoldaat met schietschijven op zijn lijf. Na het goed gedocumenteerde (helaas alleen Russisch) bovengrondse museum gaan we met de nog steeds ratelende gids weer terug naar Odessa.

[3-7-2012]

's Avonds gaan we nog naar een concert van het Filharmonisch Orkest van Odessa met als titel: 'een avond in Caracas'. We gaan eigenlijk meer voor de zaal dan voor het concert. Van buiten is het gebouw al schitterend, maar van binnen is het ook prachtig: koepels, pilaren, bogen, beelden, kandelaars, donkerrood fluwelen bekleding, veel lijstwerk, verguldsel en spiegels. Er zijn drie etages met loges en de middenverdieping met loges kan over bruggetjes naar de gang eronder kijken. Zowel bruggetjes als gang zijn rijk versierd. Het plafond in de zaal is beschilderd met scenes uit Shakespeares tragedies en er hangt een onvoorstelbaar grote kristallen kroonluchter die ongeveer 2,5 ton weegt. Wij hebben goedkope plaatsen op het schellinkje en een ontzettend leuke avond met een enthousiast en dankbaar publiek dat de dirigent tot vier toegiften weet te bewegen.

S. en M. hebben duidelijk een mindere tweede dag in Odessa. Ze zien dat de auto een lekke band heeft, dus moet M. in de hitte aan de slag om die te verwisselen. Daarna gaan ze op zoek naar een garage om de band te laten repareren. Tot half twaalf zijn ze in de hitte in de weer met de auto en de band. Daarna ontbreekt wel de puf om nog echt veel te ondernemen.