[15-9-2016]

Na het ontbijt gaan we meteen weer op pad voor een bezoek aan een traditioneel dorpje. De weg is onvoorstelbaar slecht en het is een wonder hoe de auto er overheen komt. Je bent hier echt op het platteland: de hutjes zijn simpel met op het erf een paar kippen en rondom de huisjes wat cassave, banaan, suikerriet, mangobomen, enz. Op veel plaatsen horen we harde muziek en lijken ze zich op te maken voor een feest. Het blijkt dat het vandaag een goede trouwdag is voor het dorp hier – we hebben geen informatie over de achtergrond en vaststelling van die informatie – en als gevolg daarvan zijn er wel zo'n vier tot vijf bruiloften in het kleine dorpje.

[15-9-2016]

We komen terecht bij Mama Maria, dochter van de dorpsoudste, die ons het ceremoniële huis laat zien, dat tweemaal per jaar gebruikt wordt: eenmaal als de rijst en de maïs geplant wordt en de andere keer om de oogst en de liefde te vieren. Elk dorp heeft een ceremonieel huis dat onder verantwoordelijkheid van de dorpsoudste staat. In het dorp van Mama Maria staat het belangrijkste huis van de omgeving. Haar vader is 87, maar nog steeds stamoudste en de 14e generatie van stamoudsten. Als hij overlijdt, wordt haar oudere broer stamoudste. De stamoudste slaapt – altijd alleen – in een speciaal kamertje in het huis. Potentieel stamoudste word je niet zomaar. Als de nieuwe stamoudste geboren wordt – de eerstgeboren zoon van de erfopvolger – wordt hij na twee weken op zijn kwaliteiten getest. Hij wordt drie minuten op een hoge plaats in een mandje in het huis gehangen en moet dan gaan huilen. Gaat hij niet huilen, wordt hij als dom beschouwt. Zo krijgt hij nog een serie testen; hij krijgt een druppeltje bloed te proeven, ze smeren door vrouwen uitgekauwde betelnoten op zijn voorhoofdje en hij wordt met zijn hoofd in de bananenbladeren geduwd. Reageert hij op alle tests goed, dan is hij geschikt als stamoudste. Voldoet hij niet, wordt hij liefdevol opgevoed in een ander gezin en wordt de eerstvolgende broer, zonder enige vorm van test alsnog stamoudste. Bij de ceremonies worden ook dieren geofferd (en later opgegeten). Mama Maria vertelt dat ze vroeger wel vijf koeien offerden, maar inmiddels zijn ze geciviliseerd en niet meer animistisch, maar katholiek of islamitisch. Ze hechten er echter aan om oude tradities in ere te houden en houden het nu op één koe. Mama Maria vertelt ook dat zij een soort coöperatie voor vrouwen heeft opgezet en gezorgd heeft dat er weer een schooltje in het dorp komt. Bij vertrek vraagt ze of we soms het weefwerk willen zien. Natuurlijk nemen we wat van de koopwaar van Mama Maria af. Het geld komt bij Mama Maria wel goed terecht.

[16-9-2016]

De wandeling naar de waterval, de warmwaterbron en de borrelende hete gaten die voor de middag van de 15e gepland staat, valt letterlijk in het water. Opnieuw hebben we 's middags in de droogste tijd van het jaar zeer zware regen die pas aan het eind van de middag stopt.
We stellen de wandeling dus maar uit tot de volgende ochtend. Mooie wandeling waarbij Patris weer vogels aanwijst en de chauffeur de hoofdprijs krijgt omdat die de voor de Kleine Soenda eilanden unieke (endemische) roofvogel spot, de Flores hawk-eagle.